Na de storm, veroorzaakt door de coronapandemie, zorgt de oorlog in Oekraïne voor een nieuwe catastrofe die de armoede wereldwijd dreigt te doen toenemen. Dat schrijft paus Franciscus in zijn boodschap voor de zesde Werelddag van de Armen van 13 november 2022. Thema is dit jaar: Omwille van u is Hij arm geworden (2 Kor 8, 9), een citaat uit de tweede brief van Paulus aan de Korintiërs.
Conflict als bron van armoede
De paus stelt vast dat de oorlog in Oekraïne bovenop de plaag van oorlogen komt die al elders in de wereld worden uitgevochten. Zonder Rusland bij naam te noemen spreekt hij ook zijn bedenkingen uit bij de interventie van een supermacht, die zijn wil oplegt in strijd met het principe van de zelfbeschikking van volkeren. De paus veroordeelt expliciet de deportaties van duizenden mensen, vooral jongens en meisjes, om hen te ‘ontwortelen’ en hen een andere identiteit op te leggen. Miljoenen vrouwen, kinderen en ouderen worden gedwongen het gevaar van bommen te trotseren door als ontheemden hun toevlucht te zoeken in de buurlanden, schrijft de paus, erop wijzend dat zij die in conflictgebieden blijven, elke dag worden geconfronteerd met angst en gebrek aan voedsel, water, medische zorg en vooral genegenheid.
Oproep tot solidariteit
In de boodschap klinkt de oproep tot meer solidariteit en inzet in de strijd tegen armoede in de wereld even luid als helder. En we mogen ons niet beperken tot mooie woorden, maar moeten de mouwen opstropen. Onrecht, uitbuiting, geweld en de oneerlijke verdeling van middelen vormen nog altijd de belangrijkste oorzaken van armoede. De kerkleider herhaalt zijn kritiek op de wegwerpmaatschappij en illustreert aan de hand van de oorlog in Oekraïne hoe gewapende conflicten armoede aanwakkeren.
De paus trekt een parallel met de situatie die bijna 2.000 jaar geleden werd ervaren door de apostel Paulus. Hij had in die tijd de christenen van Korinthe opgeroepen om de gemeenschap van Jeruzalem te hulp te komen. In hun spoor blijven christenen ook vandaag voorzien in de noden van de allerarmsten. Daarbij verwijst hij naar de honderdduizenden mensen die hun deuren hebben geopend om gastvrijheid te bieden aan de miljoenen oorlogsvluchtelingen uit het Midden-Oosten, Afrika en vandaag ook uit Oekraïne.
Broederlijkheid
De paus nodigt de gelovigen uit tot een bezinning over hun relatie met geld en bezit. Hij moedigt hen aan om mee ervoor te zorgen dat het niemand ontbreekt aan wat hij of zij nodig heeft, waarbij de arme wordt benaderd als een broeder die de hand uitstrekt. De boodschap van Jezus wijst ons de weg en laat ons ontdekken dat er een armoede is die vernedert en doodt, en dat er een ándere armoede is, die bevrijdt en sereniteit brengt.
De boodschap eindigt met een verwijzing naar Charles de Foucauld, die alles heeft achtergelaten om Jezus te volgen, om met hem arm en broeder van allen te worden.
Bron: VIS/I.Media
