De mensenrechtenadvocaat en gewetensgevangene Ales Bialiatski uit Wit-Rusland en de mensenrechtenorganisaties Memorial (Rusland) en het Centrum voor Burgerlijke Vrijheid (Oekraïne) krijgen de Nobelprijs voor de Vrede 2022. Dat heeft het Nobelprijscomité bekendgemaakt.
Ales Bialiatski (60) is de oprichter van het mensenrechtencentrum Viasna (Lente), dat het gebruik van marteling van politieke gevangenen door de autoriteiten documenteert en aanklaagt. Viasna werd in 1996 opgericht na het brutale optreden van de Wit-Russische overheid tegen de straatprotesten. Het centrum verzamelt informatie over al wie door veiligheidstroepen bij protesten wordt opgepakt, vastgehouden en naar detentiecentra wordt gestuurd. Het centrum documenteert ook marteling en helpt wie onterecht wordt opgesloten. De Wit-Russische mensenrechtenadvocaat zit momenteel zelf in voorlopige hechtenis, nadat hij al eens eerder – van 2011 tot 2014 – gevangen zat wegens vermeende belastingontduiking.
Het Noorse Nobelcomité kent de Nobelprijs voor de Vrede ook toe aan de Russische mensenrechtenorganisatie Memorial en de Oekraïense mensenrechtenorganisatie Centrum voor Burgerlijke Vrijheid. Volgens Berit Reiss-Andersen is dat een erkenning voor hun uitstekende inspanningen om oorlogsmisdaden, mensenrechtenschendingen en machtsmisbruik te documenteren.
De uitzonderlijk derde Nobelprijswinnaar is het Centrum voor Burgerlijke Vrijheid (Centre for Civil Liberties), dat werd opgericht om het Oekraïense maatschappelijk middenveld te versterken en de autoriteiten onder druk te zetten om van Oekraïne een volwaardige democratie te maken. Sinds de Russische invasie spant het centrum zich in om Russische oorlogsmisdaden tegen de Oekraïense bevolking te identificeren en te documenteren. Het wil uiteindelijk ook ervoor zorgen dat de schuldigen ter verantwoording worden geroepen.
